BrainRot uitgelegd: wat het is, waarom jongeren het leuk vinden en ouders het niet snappen

Je kent het vast: je puber zit op de bank, telefoon in de hand, en lacht keihard om een filmpje dat voor jou totaal onbegrijpelijk is. Je ziet flitsende beelden, rare geluiden, en iets met een dansende Shrek. Jij denkt: “Wat ís dit voor onzin?” Je kind zegt: “Dit is BrainRot, mam/pap.”

Welkom bij het nieuwste generatieverschijnsel waar ouders niets van snappen en jongeren juist dol op zijn. Maar wat is BrainRot eigenlijk? En waarom past dit fenomeen precies in het rijtje van “vroeger was het lezen, toen gamen, nu scrollen”?

Wat is BrainRot?

BrainRot is een term die jongeren gebruiken om de eindeloze stroom korte, chaotische en vaak absurde video’s te omschrijven die je vooral op TikTok, YouTube Shorts en Instagram Reels vindt. Het gaat niet om één specifiek genre, maar om de overload aan beelden en geluiden die samen een soort zintuiglijke prutsoep vormen.

Voorbeelden:

• Een kat die “skibidi toilet” geluiden maakt.

• Een remix waarin een Fortnite-game, een animefragment en een voice-over door elkaar heen lopen.

• Een video met een willekeurige Subway Surfers-game op de achtergrond terwijl iemand iets totaal anders uitlegt.

Voor buitenstaanders (lees: ouders) lijkt het doelloos en hersenloos. Voor jongeren is het een gedeelde cultuur – een plek waar inside jokes, absurditeit en snelheid de norm zijn.

Waarom ouders BrainRot niet snappen

Voor ouders voelt BrainRot alsof hun kinderen hun hersenen aan het weggooien zijn. Maar dat heeft alles te maken met hoe verschillende generaties gewend zijn om media te consumeren.

• Ouders groeiden op met lineaire media: één film, één boek, één radioprogramma tegelijk. Rustig, overzichtelijk, en met een duidelijk begin en eind.

• Jongeren groeien op met multitasking media: korte clips, snelle wisselingen, en meerdere lagen tegelijk (beeld, tekst, geluid, memes).

Waar ouders chaos zien, ervaren jongeren herkenbaarheid, humor en snelheid. En precies dát is waarom het verschil zo groot voelt.

Dit is helemaal niet nieuw (geschiedenis herhaalt zich)

Elke generatie heeft zo zijn paniekmomenten over het vermaak van jongeren. BrainRot is dus geen uitzondering, maar eerder de volgende stap in een eeuwenoud patroon.

1. Lezen als “gevaar” (18e en 19e eeuw)
   Toen romans populair werden, klaagden volwassenen dat jongeren “leesziek” werden. Ze zouden vereenzaamd raken, hun fantasie verliezen en de realiteit niet meer aankunnen.

2. Stripboeken en popmuziek (20e eeuw)
   In de jaren ’50 en ’60 waren strips en rock-’n-roll de grote boosdoeners. Jongeren zouden “losgeslagen” worden door de Beatles en Elvis.

3. Videogames (jaren ’90 en ’00)
   Onze generatie herinnert zich de paniek rond games: van “Tetris maakt kinderen verslaafd” tot “GTA zorgt voor agressie”.

4. Social media (jaren ’00 en ’10)
   MSN, Hyves, later Facebook en Instagram: telkens dezelfde zorgen. “Je spreekt straks niemand meer in het echt!”

En nu dus: BrainRot. Alleen de verpakking verandert, de angst blijft hetzelfde.

Waarom jongeren BrainRot juist leuk vinden

1. Inside jokes en community

Memes en BrainRot-video’s zijn als geheime codes. Alleen wie “erbij hoort” begrijpt de grap. Dit versterkt het gevoel van een community – een belangrijk aspect in de puberteit, waarin sociale bevestiging cruciaal is (Crone, 2018).

2. Snelheid en dopamine

Het puberbrein is extra gevoelig voor beloningen (Steinberg, 2014). Elke like, elke grap, elke nieuwe video geeft een kleine dopaminekick. BrainRot biedt dat in turbo-modus: elke paar seconden iets nieuws.

3. Creatieve remixcultuur

BrainRot is eigenlijk een vorm van digitale collagetechniek. Jongeren mixen bestaande beelden, geluiden en memes om er iets nieuws van te maken. Waar volwassenen chaos zien, zien jongeren creativiteit.

4. Escapisme en ontspanning

BrainRot is een manier om even niets te moeten. School, sport en sociale verwachtingen zijn zwaar. Een paar minuten “hersendood scrollen” voelt als een mini-vakantie.

Het puberbrein en BrainRot

Neurowetenschappers als Eveline Crone benadrukken dat het puberbrein nog volop in ontwikkeling is. Vooral de prefrontale cortex (voor plannen en remmen) loopt achter op het beloningssysteem (dat al op volle toeren draait). Daardoor zoeken pubers sneller naar prikkels en beloningen – precies wat BrainRot geeft.

Volgens onderzoek van het RIVM (2020) zijn jongeren hierdoor gevoeliger voor intensief mediagebruik, maar dat betekent niet dat dit per se slecht is. Het gaat vooral om balans.

Risico’s van te veel BrainRot

Zoals bij elke vorm van entertainment zijn er risico’s als de balans zoek is:

• Slaaptekort door eindeloos scrollen (Hirshkowitz et al., 2015).

• Concentratieproblemen door constante prikkelzoekerij.

• Vergelijkingsstress als jongeren zichzelf spiegelen aan onrealistische beelden.

Maar dit is niet uniek voor BrainRot – dezelfde risico’s golden vroeger voor “te veel lezen” of “te veel gamen”.

Wat ouders kunnen doen

1. Niet afkraken, maar vragen
   In plaats van “Wat een onzin!”, vraag: “Wat vind je hier grappig aan?” Zo laat je zien dat je nieuwsgierig bent.

2. Herken het patroon
   Bedenk dat jouw ouders ook bezorgd waren over jouw strips, muziek of games. BrainRot is gewoon de nieuwste variant.

3. Praat over balans
   BrainRot is niet “slecht”, maar moet naast school, sport, vrienden en slaap passen.

4. Maak de vergelijking
   Vertel je kinderen dat jij ooit uren MSN’de of Mario Kart speelde, en dat je ouders dat óók niet snapten. Zo creëer je begrip beide kanten op.

BrainRot is de Donald Duck van nu

Misschien lijkt BrainRot op hersenrot. Maar kijk je beter, dan zie je dat het eigenlijk hetzelfde is als de Donald Duck-bladen, de walkman of de Nintendo’s van vroeger: een eigen jongerencultuur, onbegrijpelijk voor volwassenen, maar cruciaal voor jongeren.

Dus de volgende keer dat je puber dubbel ligt om een dansende Shrek of een Skibidi Toilet-meme, adem diep in en denk: ach, dit is gewoon hun versie van mijn cd-speler, mijn PlayStation of mijn Donald Duck.

• Deel met:
WhatsApp Deel Tweet Pin it Messenger Email